Οι θάλασσες της Ελλάδας

                          Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:

• ·        Τα πελάγη της Ελλάδας
• ·        Να σχεδιάζετε το χάρτη της Ελλάδας και να σημειώνετε τις γνωστότερες θάλασσες

Η χώρα μας, όπως είδαμε και στα προηγούμενα μαθήματα, είναι μια χερσόνησος, που βρέχεται από το Αιγαίο, το Ιόνιο και το Λιβυκό πέλαγος, τα οποία είναι τμήματα της Μεσογείου θάλασσας.

Το Αιγαίο είναι μια κλειστή θάλασσα, που βρίσκεται ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία, είναι αρκετά ρηχή, ενώ το Ιόνιο πέλαγος είναι ανοικτό προς τα νότια και δυτικά. Στα νότια του Ιονίου πελάγους και δυτικά από το ακρωτήριο Ταίναρο βρίσκεται το σημείο, όπου έχει εντοπιστεί το μεγαλύτερο βάθος της Μεσογείου (Φρέαρ των Οινουσσών, 5.090 μ.). Το Λιβυκό πέλαγος απλώνεται ανάμεσα στην Κρήτη και στην Αφρική.

Οι κάτοικοι της νησιωτικής Ελλάδας έδωσαν διαφορετικά ονόματα σε τμήματα του Αιγαίου θέλοντας ίσως να μιλήσουν για τη δική τους θάλασσα, τη θάλασσα που έβρεχε τα νησιά τους. Έτσι έχουμε το Κρητικό, το Καρπάθιο, το Ικάριο, το Μυρτώο και το Θρακικό πέλαγος.

                                              ΙΟΝΙΟ ΠΕΛΑΓΟΣ

Θαλάσσιο τμήμα της Μεσογείου, στη Δυτική Ελλάδα. Βρίσκεται δυτικά από τα  παράλια της Πελοποννήσου, της Στερεάς Ελλάδας και της Ηπείρου.

Στην περιοχή του υπάγονται τα Ιόνια νησιά (Επτάνησα) και σχηματίζει τους κόλπους: Κορινθιακό, Μεσσηνιακό, Κυπαρισσιακό.
Στην αρχαιότητα ονομαζόταν Σικελικό πέλαγος. Το σημερινό όνομα το πήρε από τη ρωμαϊκή εποχή.

Για την ονομασία του Ιόνιου πελάγους υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Άλλοι υποστηρίζουν ότι προήλθε από τους Ίωνες, που χάθηκαν στη θάλασσα αυτή. Άλλοι από τον Ιλλυριό Ιόνιο ή τον Ιταλό Ιάονα ή την Ιώ, που καταδίωκε η Ήρα.

Το Ιόνιο είναι σπουδαίο από στρατηγική άποψη, γιατί η γεωγραφική του θέση θεωρείται σημαντική.

                                                           ΑΙΓΑΙΟ ΠΕΛΑΓΟΣ

Το Αιγαίο Πέλαγος βρίσκεται ανάμεσα στη Μικρά Ασία (ανατολικά), Θράκη και Μακεδονία(Βόρεια),Θεσσαλία, Στερεά και Πελοπόννησο (Δυτικά) και Κρήτη (Νότια). Το Αιγαίο επικοινωνεί με τον Εύξεινο Πόντο, με το Ιόνιο Πέλαγος από τον Ισθμό της Κορίνθου και με τη Μεσόγειο από τα νότια. Έχει χωριστεί σε μικρότερα μέρη με τα ονόματα: Θρακικό πέλαγος, Μυρτώο Πέλαγος, Ικάριο Πέλαγος, Καρπάθιο Πέλαγος και Κρητικό Πέλαγος.
Οι ακτές του Αιγαίου αποτελούνται από πολλούς κόλπους και ακρωτήρια με θαυμάσιες φυσικές ομορφιές.

Υπάρχουν πολλές και διάφορες γνώμες που προσπαθούν να ερμηνεύσουν την προέλευση της λέξης Αιγαίο. Η πιο γνωστή γιατί στα νερά του πνίγηκε ο Αιγέας, όταν είδε να γυρίζει το πλοίο του Θησέα με μαύρα πανιά.

Το Αιγαίο πέλαγος είναι το σημαντικότερο πέλαγος της Μεσογείου θάλασσας, ίσως και όλου του κόσμου. Τούτο οφείλεται στη γεωγραφική του θέση, τη διαμόρφωση των ακτών του και στις πολλές νήσους, πολλές από τις οποίες έχουν στρατηγική σημασία. Από τα πανάρχαια χρόνια (5η, 4η, 3η χιλιετηρίδες π.Χ.) ήταν μέσο επικοινωνίας των λαών που ζούσαν στα ανατολικά μέρη αυτού με εκείνους που ζούσαν δυτικά, και μάλιστα από τότε που ο άνθρωπος έπαψε να φοβάται τη θάλασσα και προσπάθησε να την υποτάξει με τη δύναμη που είχε.
Ως απόδειξη αυτής της τόλμης έχουμε το μύθο του Θησέα, που με το μίτο και το Μινώταυρο δε δείχνει τίποτε άλλα παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι τότε ναυτικοί να βρουν τον εύκολο και γρήγορο δρόμο ανάμεσα από τις Κυκλάδες. Αυτές οι δυσκολίες, που συναντούσαν οι ναυτικοί γέννησαν το μύθο του Μινώταυρου. Ο Θησέας κατόρθωσε να βρει τον πιο εύκολο δρόμο για να πάνε τα πλοιάρια στο νότιο μέρος της θάλασσας. Επειδή, όμως, ο Θησέας ξέχασε να αλλάξει, όπως λέγουν, τα πανιά του πλοίου που ήταν μαύρα, μόλις τα είδε ο πατέρας του ο Αιγέας, έπεσε από το Σούνιο και πνίγηκε από τη στενοχώρια του. Αυτά λέγονται για το νότιο άκρο του Αιγαίου.
Και το βόρειο, όμως, μέρος το είχαν δαμάσει οι Έλληνες, όπως δείχνουν οι μύθοι για τοΧρυσόμαλλο Δέρας και την Αργοναυτική Εκστρατεία. Η περίφημη Αργώ του Ιάσονα δείχνει την πρώτη γνωριμία του βόρειου Αιγαίου από τους Έλληνες ναυτικούς.
Οι Συμπληγάδες Πέτρες συμβολίζουν τις δυσκολίες που είχε το πέρασμα των πλοίων στο Βόσπορο.
Ο Τρωικός Πόλεμος μαρτυρεί την προσπάθεια των Ελλήνων να εγκατασταθούν στα παράλια της Μ. Ασίας, που πέτυχαν γιατί είχαν αναπτύξει τη ναυτική τους δύναμη όλες σχεδόν οι ελληνικές πόλεις.

Εκτύπωσε το χάρτη της Ελλάδας και σημείωσε πάνω τις θάλασσες και τους κόλπους.

Ακτογραφικά στοιχεία της Ελλάδας - χερσόνησοι και κόλποι

View more presentations or Upload your own.